Een veelvoorkomend misverstand is dat 'Alzheimer' en 'dementie' synoniemen zijn voor dezelfde aandoening. De realiteit is complexer. Dementie kent namelijk talloze varianten, waarbij Alzheimer slechts één type vertegenwoordigt. Dementie kan zich uiten in een breed scala aan symptomen, afhankelijk van het specifieke type dementie waarmee een persoon te maken heeft.
In deze blog leggen we uit wat dementie is, welke veelvoorkomende vormen er zijn en delen we waardevolle tips voor het omgaan met dementie.
Wat is dementie?
Dementie is een progressieve ziekte die de cognitieve functies, het geheugen, het denken en het gedrag aantast. Het treedt meestal op bij oudere mensen, hoewel het ook op jongere leeftijd kan voorkomen. Bij dementie gaat de cognitieve achteruitgang verder dan wat normaal is bij veroudering. Informatie onthouden, beslissingen nemen, dagelijkse taken uitvoeren en mensen en omgevingen herkennen is voor mensen met dementie vaak lastig.
Er bestaan verschillende vormen van dementie, zoals de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, Lewy Body dementie en frontotemporale dementie. De ziekte heeft niet alleen grote invloed op het leven van de persoon die eraan lijdt, maar ook op hun naasten.
Alzheimer
De ziekte van Alzheimer is een progressieve ziekte die het geheugen, denkvermogen en gedrag aantast. Het begint meestal met lichte geheugenproblemen en verergert na verloop van tijd, waardoor mensen moeite hebben met dagelijkse taken en uiteindelijk de meeste cognitieve functies verliezen. De exacte oorzaak van Alzheimer is nog niet volledig duidelijk, maar de ziekte wordt gekenmerkt door de opbouw van eiwitten in de hersenen, wat leidt tot de progressieve afbraak van zenuwcellen.
Vasculaire dementie
Vasculaire dementie wordt veroorzaakt door problemen met de bloedtoevoer naar de hersenen. Het is meestal het gevolg van een beroerte, waarbij een bloedstolsel of een bloeding de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen blokkeert. De symptomen van vasculaire dementie kunnen geheugenverlies, problemen met denken en redeneren, spraakstoornissen en motorische problemen zijn.
Lewy Body dementie
Lewy Body dementie (LBD) wordt gekenmerkt door de ophoping van abnormale eiwitklonten, genaamd Lewy-lichaampjes, in de hersenen. De symptomen zijn onder andere cognitieve achteruitgang, visuele hallucinaties, stijfheid, trillingen en evenwichtsproblemen. Het kan ook gepaard gaan met stemmingswisselingen en slaapstoornissen. LBD wordt vaak verward met de ziekte van Parkinson vanwege de overlappende symptomen.
Frontotemporale dementie
Frontotemporale dementie (FTD) is een vorm van dementie die voornamelijk de frontale en temporale kwabben van de hersenen aantast. Het leidt tot veranderingen in gedrag, persoonlijkheid en taalvaardigheid. Mensen met FTD kunnen gedragsveranderingen vertonen, zoals impulsiviteit, apathie, sociaal ongepast gedrag en het wegvallen van emotionele remmingen. Ze kunnen ook moeite hebben met het begrijpen van taal.
Invloed van dementie op het dagelijks leven
Naast de cognitieve en fysieke invloed heeft dementie ook emotionele en sociale gevolgen. Mensen met dementie kunnen te maken krijgen met stemmingswisselingen en angst. Ze hebben daarom vaak behoefte aan een veilige en gestructureerde omgeving. De ondersteuning van naasten en verzorgers is dan belangrijk.
Mensen met dementie ervaren vaak moeite met het onderhouden van sociale contacten. Dit kan leiden tot isolatie en eenzaamheid. Het is van groot belang om mensen met dementie te blijven betrekken bij sociale interacties en activiteiten die aangepast zijn naar hun mogelijkheden. Dit bevordert niet alleen hun geestelijk welzijn, maar helpt ook om het gevoel van verbondenheid en betekenis in het leven te behouden. Het inschakelen van professionele hulp kan helpen bij het omgaan met de sociale problemen die dementie met zich meebrengt.
Tips voor het omgaan met dementie
Het omgaan met dementie kan zowel voor de persoon met dementie zelf als voor hun naasten een uitdaging zijn. We geven enkele waardevolle tips:
- Informeer jezelf: neem de tijd om meer te leren over dementie en de specifieke vorm die je naaste heeft. Begrijpen hoe de ziekte zich uit, helpt om beter om te gaan met veranderingen en de juiste zorg te bieden.
- Zorg goed voor jezelf: het verzorgen van een persoon met dementie kan fysiek en emotioneel veeleisend zijn. Vergeet niet om ook goed voor jezelf te zorgen. Neem regelmatig tijd voor ontspanning, zoek steun bij andere mantelzorgers of overweeg professionele hulp in te schakelen als dat nodig is. Het is belangrijk om je eigen welzijn niet uit het oog te verliezen.
- Maak gebruik van ondersteunende netwerken: zoek naar lokale ondersteuningsgroepen, online forums of organisaties die gespecialiseerd zijn in dementiezorg. Het kan helpen om ervaringen en tips uit te wisselen met mensen die in een soortgelijke situatie zitten.
- Communiceer open: blijf open communiceren met je naaste. Gebruik eenvoudige taal, nonverbale signalen en toon genegenheid en geruststelling. Probeer ook oogcontact te maken en te luisteren naar de emoties die achter de woorden schuilgaan.
